Yatırım Fonu: Kanun hükümleri uyarınca tasarruf sahiplerinden katılma payı karşılığında toplanan para ya da diğer varlıklarla, tasarruf sahipleri hesabına, inançlı mülkiyet esaslarına göre, Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliğ’inde belirtilen varlıklar ve işlemlerden oluşan portföy veya portföyleri işletmek amacıyla portföy yönetim şirketleri tarafından içtüzük ile kurulan ve tüzel kişiliği bulunmayan mal varlığıdır.
Yatırım Fonu Nereden Alınır?
İlgili fona sahip olmak için bir banka hesabınız olması gerekmektedir. Bu fonu,
dilediğiniz banka ve aracı kurumdan temin edebilirsiniz. Birçok banka, internet
ve mobil şubeler üzerinden işlem yapma hakkı tanır.
Kimler Yatırım Fonunda İşlem Yapabilir?
Dileyen herkes yatırım fonlarında işlem yapabilir. Türkiye genelindeki tüm
bankalar ve aracı kurumlar, müşterilerine yatırım fonu satmakla yükümlüdür.
Faizsiz Yatırım Fonu Nedir?
Faizsiz yatırım fonu türleri faiz içermemektedir. Söz konusu faizsiz yatırım
fonlarında danışma kurulu onayından geçen, alım satımının İslam dinine göre caiz
olduğuna karar verilmiş, faizsiz ve katılım bankacılığı ilkelerine uygun olduğu
konusunda görüş alınmış enstrümanlara yatırım yapılmaktadır.
Yatırım Fonu Riskli Midir?
Çeşitlendirilmiş bir portföy ile risklerin dağıtıldığı ve profesyoneller
tarafından yönetilen yatırım fonları genellikle güvenli bir yatırım sunmaktadır.
Ancak içerisinde kira sertifikası, hisse senedi, altın gibi piyasada işlem gören
varlıkların bulunduğu bütün yatırım fonları için ilgili piyasanın olumsuz olduğu
dönemlerde değer kaybetme ihtimali bulunmaktadır. Yatırım fonları günlük olarak
fiyat açıkladıkları için, SPK Mevzuatı gereği içerisindeki varlıkların her gün
piyasa fiyatı ile değerlenmesi gerekmektedir. Bu sebeple fiyatı piyasada değişen
varlıklar yeni fiyatları ile değerlendiği için yatırım fonu fiyatı da artıp
azalabilir. SPK risk değerleri, bu sebeple önemlidir. Yüksek riskli (risk değeri
5, 6 ve 7) fonlarda değer kayıpları da yüksek olabilirken düşük riskli fonlarda
(1 ve 2) değer kayıpları çok nadir ve oldukça limitli gerçekleşebilmektedir.
Risk değeri 3 ve 4 olan fonlar da orta riskli olarak değerlendirilebilirler.
Yatırım Fonu Çeşitleri Nelerdir?
Yatırım fonu çeşitleri aşağıdaki gibidir:
· Borçlanma araçları fonu
· Hisse Senedi Fonu
· Kıymetli Madenler Fonu
· Fon Sepeti Fonu
· Yabancı Menkul Kıymetler Fonu
· Para Piyasası Fonu
· Değişken Fon
· Yabancı Fon
· Katılım Fonu
Yatırım Fonları Güvenli Mi?
SPK Kanunu gereğince; fon malvarlığı rehin edilemez, teminat gösterilemez ve
üçüncü kişiler tarafından el koyulamaz. Başka bir deyişle, fon malvarlığı kanun
ile güvence altına alınmıştır.
Yatırım Fonu Hemen Satılır Mı?
T+0 Valörlü fonlar belirlenen işlem saatleri içerisinde hemen nakde çevrilebilir
olup valörü T+1 veya T+2 olan yatırım fonlarında ise satış tutarı valörde
belirtildiği gibi 1 veya 2 gün sonra hesaba geçecektir.
Yatırım Fonu Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Yatırım fonu alırken dikkat edilmesi gerekilenler aşağıdaki gibidir:
· Amacınızı belirleyin: Öncelikle, yatırım yapmadan önce amacınızın ne
olduğunu belirlemelisiniz. Gelirinizi artırmak, para biriktirmek ya da
maddiyatınıza katkıda bulunmak istiyorsanız; amaçlarınıza uygun adımlar
atmanızda fayda var. Bu anlamda, fonun getirisinin ihtiyaçlarınız ile paralel
olduğundan emin olun.
· Risk skalanızı ölçün: Ne kadar risk alabileceğinizi belirlemelisiniz.
Daha sonra ise yatırım yapmak istediğiniz fonun risklerini öğrenmeli, risklerin
her an ortaya çıkabileceği ihtimalini aklınızda bulundurmalısınız.
· Fon hakkında bilgi sahibi olun: Yatırım yapmayı düşündüğünüz fonu
araştırın. İçeriği inceleyin ve size gereken tüm bilgileri toplayın. İhtiyacınız
olan bilgileri fon sahibi kurumdan edinebilirsiniz.
· Kendinize bir sınır belirleyin: Tüm yatırım araçlarında yaptığınız gibi
söz konusu fonlarda da kendinize bir sınır belirlemelisiniz. Fonun değer
kaybedip kazanmasına dair senaryolarda ne yapacağınızı bilmek, rasyonel kararlar
almanıza yardımcı olacaktır. Yüksek gelir fikrinin yüksek riske eş değer
olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle yatırım yapacağınız fonu kişisel
getirilerinize ve risk beklentilerinize uygun şekilde seçmelisiniz. Böylelikle
yatırım planınızı oluşturmuş olur ve panik yapmadan ani kararlar alabilir, yeni
bir plan tasarlayabilirsiniz. Seçeceğiniz fonun geçmiş performanslarını
izlemelisiniz. Söz konusu fonun aylık ya da yıllık periyotlarda ne kadar kazanç
sağladığını gösteren çizelgeyi gazetelerden edinebilir veya bankanızdan
isteyebilirsiniz.
· Alım-satım kanallarını gözden geçirin: Yatırım yapmak için fon alırken
kullanabileceğiniz kanallara dikkat edin. İşlemlerinizi, internet ve mobil
şubelerden gerçekleştirebileceğinize emin olun.
Yatırım fonunun tanımını yapmadan önce portföyün ne olduğunu açıklamakta fayda
var. Portföy geniş anlamıyla bir kişinin ya da kuruluşun sahip olduğu
varlıkların tümünü ifade eder. Yatırım fonu yatırım yaptığı sermaye piyasası
araçları (hisse senedi, kira sertifikası vb.) ve altın gibi kıymetli madenlerin
bütününü ifade etmektedir.
Yatırım fonları; halktan topladıkları fonlar karşılığı, hisse senedi, kira
sertifikaları gibi sermaye piyasası araçlarından ve altın ile diğer kıymetli
madenlerden oluşan portföyleri yönetirler. Her bir yatırımcı, fonun sahip olduğu
portföyün bir kısmını temsil eden katılma payını satın alarak fona katılım
sağlar. Tasarruf sahipleri şirketlerden, aracı kuruluşlardan veya menkul kıymet
borsalarından hisse senedi ve kira sertifikası almak suretiyle tasarruflarını
değerlendirebilirler. Ancak menkul kıymetlere yatırım yapmak bilgi ve uzmanlık
gerektirmektedir. Ayrıca bireysel birikimler genelde yeterli büyüklüğe
ulaşamadıklarından, bunlarla oluşturulan portföylerde gerekli risk dağılımları
yapılamayabilir. Bu risk anapara açısından olabileceği gibi, portföyün getirisi
açısından da önemli olabilir. Bu nedenle sermaye piyasasında kolektif yatırım
kuruluşları olarak adlandırılan yatırım fonları oluşturulmuştur.